Antwaarpse matekes

Wat had die man in godsnaam misdaan om met 'mateke' te worden aangesproken door een onbekende?

Communicatie Podium Mensen
Home > Artikelen > Antwaarpse matekes

Column van Dave Allegaert, Manager Kwaliteit en Innovatie az groeninge, gepubliceerd in De Artsenkrant, 27 november 2020

Insomnia. Het is me niet vreemd. Vooral in het weekend durf ik er wel eens last van te hebben. Er zijn dan twee opties: blijven liggen en jezelf erin opjagen of toch maar opstaan. Ik kies doorgaans voor het laatste. Mijn vrouw heeft me al vaak het advies gegeven om op die momenten activiteiten in te halen waar ik doorgaans niet blij van word. Zij ziet die waarschijnlijk eerder in de huishoudelijke sfeer. Ik niet.

Doorgaans staat er genoeg op de digicorder, of fladdert er wel een of andere exotische vogel voorbij op National Geographic. Onlangs werd mijn aandacht getrokken door "de mug". Geen exotische deze keer, maar een Antwerpse.

In dit programma, u kan het al raden, volgt men het mug-team van een Antwerpse spoeddienst. Handig, waar je vroeger nog stapvoets voorbij een verkeersongeval moest rijden om een glimp van een eventueel slachtoffer op te vangen kan je het nu gewoon vanop de eerste rij meevolgen.

Ik was getuige van een man die van een trap in een keldergat was gevallen. Verder kwam een jonge gast tijdens het werk gekneld te zitten met z'n teen. Het woord amputatie viel, maar gelukkig kon de teen alsnog gered worden na de reclame. Een andere jonge kerel liep brandwonden op toen hij een pan die vuur had gevat wilde buitengooien. "Eerst langdurig spoelen met lauw (geen koud!) water." Er is ook plaats voor educatie in dit programma. Alle beetjes helpen!

Geboeid keek ik naar de interventie van het PIT-team. Dit paramedisch interventieteam komt, wellicht op basis van een stroomdiagram, ter plaatse wanneer de inzet van een mug-team niet het meest gepaste niveau van zorgverlening is. Denk ik.

De verpleegkundige werd bij een oudere man geroepen. De man in kwestie lag, cachectisch en duidelijk in ademnood, in de zetel. "Hij eet al drie dagen niet meer en sinds vandaag drinkt hij ook niks meer", gaf zijn vrouw aan. "Een pneumonie" zei de verpleegkundige. Onderschat nooit de gut feeling en klinische blik van een ervaren verpleegkundige: ze bleek gelijk te hebben.

"Awel mateke", zei ze tegen de man die ondertussen een zuurstofmasker kreeg. Mateke. Wat zou die man in godsnaam misdaan hebben om op die manier te worden aangesproken door een onbekende, vroeg ik me af. Misschien is ze wel socialistisch, en kopieert ze de lokroep van haar voorzitter, dacht ik even. Al weet ik niet of er nog veel socialisten zijn in Antwerpen, ik kom er niet vaak genoeg.

Ik kan de zorgverleners in mijn regio wel garanderen dat, als ik ooit in een dergelijke positie beland, ik mijn laatste krachten gebruik om hen erop te wijzen dat ik op een andere manier wens aangesproken te worden.

Don Berwick, naar wie ik opkijk, gaf het ruim tien jaar geleden al aan: "Ik vrees niet om ziek te worden, ik vrees om waardigheid te verliezen. Om aangesproken te worden op een manier waarop ik niet wens aangesproken te worden."

Toen de man uiteindelijk bij de ambulance was, desatureerde hij en werd hij tachycard. Er werd alsnog een mug-team opgeroepen - gelukkig is er dit programma of we waren er geen getuige van geweest - die de man kwam intuberen.

Even later getuigde een spoedarts. Wat hij zei was best interessant, hij gaf aan dat hij altijd probeert te werken met wat humor en, als de situatie het toelaat, een kwinkslag. Je moet als spoedarts op een heel korte periode zoveel mogelijk informatie verzamelen van mensen die je niet kent, daarvoor moet je snel vertrouwen oproepen en toegankelijkheid uitstralen.

Je vak ernstig nemen zonder jezelf al te serieus te nemen, daar geloof ik wel in. Wellicht probeerde die vrouwelijke verpleegkundige ook vertrouwen te creëren, het blijkt zo te zien een moeilijk evenwicht.

Het "mateke" heeft het, althans in deze aflevering, gehaald. Het zette me nadien wel aan het denken: hoe komt het dat we, in onze maatschappij, levenswijsheid en ervaring niet hoger inschatten? Hoe komt het dat we die twee belangrijke eigenschappen vanaf een bepaalde leeftijd plots minder waarderen, of althans die indruk geven?

Het lijkt wel of je levenswijsheid en ervaring opbouwt tot aan je pensioengerechtigde leeftijd om het daarna, op de dag van je pensioen, terug zien afgenomen te worden. Wat een verlies voor de maatschappij!